Autor: Wioletta Gwizdała

Zgodnie z zapowiedzią Ministra Zdrowia od 16 maja 2022 r. stan epidemii zostanie zastąpiony stanem zagrożenia epidemicznego. W Rządowym Centrum Legislacji pojawiły się projekty dwóch rozporządzeń: projekt rozporządzenia w sprawie odwołania stanu epidemii oraz projekt rozporządzenia w sprawie ogłoszenia na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu zagrożenia epidemicznego.  Zgodnie z drugim rozporządzeniem stan zagrożenia epidemicznego będzie obowiązywać od 16 maja 2022 r. do odwołania.

Stan epidemii obowiązuje w Polsce od 20 marca 2020 r. Zgodnie z ustawą o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (tzw. ustawa covidowa) jest to sytuacja prawna wprowadzona na danym obszarze w związku z wystąpieniem epidemii w celu podjęcia określonych w ustawie działań przeciwepidemicznych i zapobiegawczych dla zminimalizowania skutków epidemii. Stan zagrożenia epidemicznego to sytuacja prawna wprowadzona na danym obszarze w związku z ryzykiem wystąpienia epidemii w celu podjęcia określonych w ustawie działań zapobiegawczych.

Zarówno w ustawie covidowej, jak i w specustawie covidowej większość przepisów odnosi się do stanu epidemii  i do stanu zagrożenia epidemicznego. Tak jest np. w przypadku art. 15zzs¹ specustawy covidowej, który wprowadził nowe zasady przeprowadzania posiedzeń w trybie zdalnym w postępowaniu cywilnym. Jeśli stan epidemii zostanie zastąpiony stanem zagrożenia epidemicznego, to znaczna cześć przepisów szczególnych będzie nadal obowiązywać. W ustawie covidowej są jednak przepisy, które odnoszą się tylko do jednego ze stanów lub obowiązują przez określony czas od odwołania jednego ze stanów, dlatego każdorazowo należy sprawdzić, czy konkretny przepis ma zastosowanie zarówno do stanu epidemii, jak i stanu zagrożenia epidemicznego.

Na etapie legislacyjnym znajduje się projekt nowej ustawy o Krajowym Rejestrze Karnym. Nowa ustawa ma na celu stworzenie ustawowych ram prawnych dla funkcjonowania nowego systemu teleinformatycznego Krajowego Rejestru Karnego (KRK 2.0.).

System ma być zintegrowany z rejestrem PESEL, a sam proces gromadzenia i aktualizacji danych w Krajowym Rejestrze Karnym ma być uproszczony. Procesy gromadzenia i aktualizacji danych w Krajowym Rejestrze Karnym w zakresie dokumentów źródłowych nadsyłanych z: sądów, prokuratur, Centralnego Zarządu Służby Więziennej, państw członkowskich UE zostaną zautomatyzowane, co znacząco wpłynie na skrócenie czasu aktualizacji bazy danych Krajowego Rejestru Karnego oraz obniżone kosztów związanych z pozyskiwaniem danych do celów statystycznych.

W uzasadnieniu projektu wskazano, że średni czas oczekiwania na odpowiedź ulegnie skróceniu do jednego dnia. Każde zaświadczenie z KRK będzie wydawane w postaci dokumentu opatrzonego pieczęcią elektroniczną, a prawo do uzyskania informacji o podmiotach zbiorowych będzie przysługiwało każdemu, bez konieczności wskazywania na jakie potrzeby dane zaświadczenie ma zostać wydane.

W drodze wyjątku ustawa przewiduje możliwość złożenia zapytania na tradycyjnym papierowym formularzu w Biurze Informacyjnym KRK lub przesłanym pocztą jedynie dla osób fizycznych.

Zmiany wchodzą nie od 01-01-2022 a od 01-01-2023 r.

W 2022 r. przedsiębiorców obowiązuje limit płatności gotówką w wysokości 15.000zł - dla transakcji pomiędzy przedsiębiorcami. W przypadku transakcji z osobą fizyczną limit nie ma zastosowania.

Od dnia 1 stycznia 2023 r. limit płatności gotówkowych w transakcjach między przedsiębiorcami wynosi 8.000 zł brutto. Ponadto, powstanie obowiązek zapłaty przez konsumenta na rachunek bankowy przedsiębiorcy, jeżeli wartość transakcji przekroczy 20.000 zł.

Limity obejmują wskazane powyżej kwoty bez względu na liczbę płatności.

W dniu 4 października 2021 r. na stronie internetowej Kancelarii Prezesa Rady Ministrów pojawiły się informacje dotyczące projektu ustawy o ochronie osób zgłaszających naruszenia prawa (tzw. ustawa o sygnalistach). Planowana regulacja przewiduje obowiązek wprowadzenia regulaminu zgłoszeń wewnętrznych, określającego  procedurę zgłaszania naruszeń prawa i podejmowania działań następczych. Ponadto projekt wprowadza zakaz podejmowania działań odwetowych wobec sygnalistów.

Sygnalistą jest osoba fizyczna świadcząca pracę na jakiejkolwiek podstawie prawnej (umowa o pracę, umowa cywilnoprawna, wolontariat), ale także kandydat na pracownika, członek organu, wspólnik, akcjonariusz, jeżeli w związku z wykonywanymi czynnościami na rzecz pracodawcy zgłasza lub ujawnia naruszenie prawa.

Stosownie do art. 27 projektu obowiązek wprowadzenia regulaminu zgłoszeń wewnętrznych ciąży na pracodawcach zatrudniających co najmniej 50 pracowników. Realizacja obowiązku ustalenia regulaminu zgłoszeń wewnętrznych przez podmioty w sektorze prywatnym zatrudniające co najmniej 50 i mniej niż 250 pracowników następuje do dnia 17 grudnia 2023 r.

Regulamin powinien określać wewnętrzną procedurę zgłaszania naruszeń prawa i podejmowania działań następczych. Ustalając regulamin pracodawca ma obowiązek skonsultować z zakładową organizacją związkową albo przedstawicielami pracowników wyłonionymi w trybie przyjętym u danego pracodawcy, jeżeli u pracodawcy nie działa zakładowa organizacja związkowe.

Pracodawca jest także zobowiązany do prowadzenia rejestru zgłoszeń wewnętrznych.

Pracodawca przetwarza dane osobowe związane ze zgłoszeniem naruszenia prawa w sposób uniemożliwiający uzyskanie dostępu do informacji objętej zgłoszeniem nieupoważnionym osobom oraz zapewniający ochronę poufności tożsamości osoby dokonującej zgłoszenia i osoby, której dotyczy zgłoszenie.

27 czerwca 2021 wejdą w życie dwie decyzje Komisji Europejskiej w sprawie standardowych  klauzul umownych dotyczących przekazywania danych osobowych:

- decyzja Komisji Europejskiej 2021/914 w sprawie standardowych  klauzul umownych dotyczących przekazywania danych osobowych do państw trzecich (czyli państw spoza Europejskiego Obszaru Gospodarczego - EOG) – 16 klauzul i 3 załączniki;

Link:

DECYZJA WYKONAWCZA KOMISJI (UE) 2021/914 z dnia 4 czerwca 2021 r. w sprawie standardowych klauzul umownych dotyczących przekazywania danych osobowych do państw trzecich na podstawie rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679

oraz

- decyzja Komisji Europejskiej 2021/915 w sprawie standardowych  klauzul umownych dotyczących przekazywania danych osobowych do państw z Europejskiego Obszaru Gospodarczego – EOG - 10 klauzul oraz 4 załączniki.

Link:

DECYZJA WYKONAWCZA KOMISJI (UE) 2021/915 z dnia 4 czerwca 2021 r. w sprawie standardowych klauzul umownych między administratorami a podmiotami przetwarzającymi na podstawie art. 28 ust. 7 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 oraz art. 29 ust. 7 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/1725

Klauzule zamieszczone w powyższych decyzjach regulują kwestie dotyczące zasad współpracy administratorów i podmiotów przetwarzających, warunki i obowiązki, które wiążą się z dalszym powierzaniem danych, a także sytuację, w których może dojść do rozwiązani umowy między stronami.

W związku z faktem, iż klauzule zamieszczone w powyższych decyzjach stanowią zestaw wzorcowych postanowień, które powinna zawierać każda umowa powierzenia przetwarzania danych mogą one zostać wykorzystane w sposób bezpośredni w umowach powierzenia przetwarzania danych. Dzięki temu osoby, zawierające taką umowę stosując zamieszczone w decyzjach klauzule mają pewność, że postanowienia umowne będą zgodne z przepisami RODO.