Autor: Ewelina Chmielewska
PRAWO KOMUNIKACJI ELEKTRONICZNEJ – NOWE ZASADY DOPUSZCZALNOŚCI POZYSKIWANIA INFORMACJI Z URZĄDZEŃ KOŃCOWYCH
Na podstawie nowych przepisów Prawa komunikacji elektronicznej, przechowywanie informacji lub uzyskiwanie dostępu do informacji już przechowywanej w telekomunikacyjnym urządzeniu końcowym abonenta lub użytkownika końcowego, np. w telefonie, komputerze (dalej: „urządzenie”) jest dozwolone, pod warunkiem, że abonent lub użytkownik końcowy zostanie uprzednio poinformowany w sposób jednoznaczny, łatwy i zrozumiały o celu przechowywania i uzyskiwania dostępu do tej informacji.
Abonent lub użytkownik końcowy musi mieć możliwości określenia warunków przechowywania lub uzyskiwania dostępu do tej informacji za pomocą ustawień oprogramowania zainstalowanego w wykorzystywanym przez niego urządzeniu lub w konfiguracji usługi. Ponadto abonent lub użytkownik końcowy musi wyrazić na to zgodę. Zgoda abonenta lub użytkownika końcowego może być wyrażona za pomocą ustawień oprogramowania zainstalowanego na urządzeniu lub w konfiguracjach usługi.
Przechowywanie informacji lub uzyskiwanie do nich dostępu nie może powodować zmian konfiguracyjnych w urządzeniu użytkownika końcowego i oprogramowaniu zainstalowanym w tym urządzeniu.
Powyższych warunków nie stosuje się, gdy przechowywanie lub uzyskanie dostępu do informacji jest konieczne do wykonania transmisji komunikatu elektronicznego za pośrednictwem publicznej sieci telekomunikacyjnej lub dostarczania usługi telekomunikacyjnej lub usługi świadczonej drogą elektroniczną, żądanej przez abonenta lub użytkownika końcowego.
Oprogramowanie usługodawcy może być zainstalowane w urządzeniu abonenta lub użytkownika końcowego przeznaczonym do korzystania z danego rodzaju usług lub oprogramowania, pod warunkiem, że abonent lub użytkownik końcowy: (i) przed instalacją oprogramowania zostanie poinformowany bezpośrednio, w sposób jednoznaczny, łatwy i zrozumiały, o celu, w jakim zostanie zainstalowane oprogramowanie, oraz sposobach korzystania przez podmiot świadczący usługi z tego oprogramowania, (ii) zostanie poinformowany bezpośrednio, w sposób jednoznaczny, łatwy i zrozumiały, o sposobie usunięcia oprogramowania z urządzenia, (iii) przed instalacją oprogramowania wyrazi zgodę na jego instalację i używanie.
Autor: Aplikant Adwokacki Ewelina Chmielewska
ZMIANY W PRAWIE AUTORSKIM CORAZ BLIŻEJ – DYREKTYWY SATCABII i DSM
W dniu 11 czerwca 2024 r. posiedzeniu Komisji Kultury i Środków Przekazu odbyło się pierwsze czytanie projektu ustawy o zmianie ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz niektórych innych ustaw w związku z wdrożeniem dwóch dyrektyw Parlamentu Europejskiego i Rady (UE), tj. dyrektywy z dnia 17 kwietnia 2019 r. 2019/789 ustanawiającej przepisy dotyczące wykonywania praw autorskich i praw pokrewnych mające zastosowanie do niektórych transmisji online prowadzonych przez organizacje radiowe i telewizyjne oraz do reemisji programów telewizyjnych i radiowych oraz zmieniająca dyrektywę Rady 93/83/EWG (SATCABII) oraz dyrektywy z dnia z dnia 17 kwietnia 2019 r. 2019/790 w sprawie prawa autorskiego i praw pokrewnych na jednolitym rynku cyfrowym oraz zmiany dyrektyw 96/9/WE i 2001/29/WE (DSM).
Główny cel dyrektywy SATCABII stanowi poprawa funkcjonowania rynku wewnętrznego Unii Europejskiej poprzez umożliwienie na gruncie prawa autorskiego szerszego rozpowszechniania w państwach członkowskich programów radiowych i telewizyjnych z innych państw członkowskich. Zmiany przewidują nowe przepisy dotyczące ułatwienia udzielania licencji na korzystanie z utworów i przedmiotów praw pokrewnych związanych z programami radiowymi i telewizyjnymi państw członkowskich. Nastąpi to poprzez ujednolicenie usług reemisji z rozszerzeniem zasady obowiązkowego pośrednictwa organizacji zbiorowego zarządzania. W tym przypadku nie będzie mieć znaczenia technologia reemisji. Wprowadzona także zostanie zasada państwa pochodzenia dla wykonywania praw autorskich i pokrewnych przez organizacje radiowe i telewizyjne wobec świadczenia dodatkowych usług online. Wprowadzenie dyrektywy SATCABII ureguluje również sytuację dotyczącą rozpowszechniania programów radiowych i telewizyjnych w drodze wprowadzenia bezpośredniego przez uznanie tych czynności za nadawanie (w przypadku programów radiowych) i reemitowanie (w przypadku programów telewizyjnych).
Z kolei dyrektywa DSM ma za zadanie uregulowanie eksploatacji utworów w środowisku cyfrowym w związku z rozwojem technologii. Wprowadza m.in. środki ułatwiające dostęp do utworów niedostępnych w handlu (co obejmie m.in. bazy sui generis rozumiane zgodnie z ustawą o ochronie baz danych czy licencjonowanie utworów udostępnianych w ramach usług wideo na żądanie), możliwość udzielania rozszerzonych licencji oraz nowe postacie dozwolonego użytku, takie jak: eksplorację tekstów i danych, korzystanie z utworów w działalności dydaktycznej czy zwielokrotnianie utworów w celu zachowania dziedzictwa kulturowego. Istotną zmianą jest wprowadzenie nowej kategorii prawa pokrewnego – prawa wydawców prasowych do eksploatacji ich publikacji prasowych online. Dyrektywa DSM wprowadza nowe zasady w zakresie udostępniania utworów przez dostawców usług społeczeństwa informacyjnego, czyli treści online oraz godziwego wynagradzania twórców i wykonawców.
Autor: Aplikant adwokacki Ewelina Chmielewska
KSeF od 2026 r.
W dniu 5 czerwca 2024 r. Prezydent RP podpisał ustawę z dnia 9 maja 2024 r. zmieniającą ustawę o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw, zgodnie z którą zostało wydłużone wejście w życie przepisów dotyczących obowiązku wystawiania przez podatników podatku VAT z użyciem Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF) do dnia 1 lutego 2026 r. Dotychczasowe przepisy przewidywały wcześniejszy termin, tj. 1 lipca 2024 r. Zgodnie z oficjalną informacją opublikowaną na stronie internetowej Prezydenta, wydłużenie terminu było podyktowane zdiagnozowanymi problemami technicznymi dotyczącymi wydajności systemu KSeF.
Autor: Aplikant adwokacki Ewelina Chmielewska
DYREKTYWA CSRD – CZYLI RAPORTOWANIE O ZRÓWNOWAŻONYM ROZWOJU DLA SPÓŁEK
Dnia 14 grudnia 2022 r. Parlament Europejski i Rada (UE) uchwalił dyrektywę 2022/2464 ws. sprawozdawczości przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego rozwoju (tzw. CSRD).
Dyrektywa nakłada na przedsiębiorców działających w formie dużych spółek oraz na małe i średnie spółki notowane obowiązek raportowania zagadnień i danych niefinansowych, tj. ESG (E – środowiskowych, np. raporty o przeciwdziałaniu zmianom klimatu, adaptacją do zmian klimatu, zapobieganiu zanieczyszczeniom, S – społecznych, np. raporty o równych szansach dla wszystkich w szczególności co do płci lub wynagrodzeń, adaptowaniu miejsc pracy dla osób niepełnosprawnych, bezpieczeństwie środowiska pracy, G – korporacyjnych, np. raporty o etyce biznesu, kulturze korporacyjnej, roli organów zarządczych i nadzorczych, stosunkach z parterami biznesowymi).
Raportowanie będzie następowało w oparciu o Europejskie Standardy Sprawozdawczości Zrównoważonego Rozwoju (ESRS), które są obowiązkowe dla wszystkich podmiotów objętych dyrektywą CSRD. ESRS określają szczegółowo, jakie informacje należ ujawniać i doprecyzowują obszary tych informacji. Dla małych i średnich spółek notowanych wprowadzono uproszczoną wersję ESRS i przedłużone terminy na złożenie raportów.
Raporty ESG będą umieszczane w ramach sprawozdania z działalności w jednym elektronicznym formacie. Zostanie także wprowadzony obowiązek weryfikacji informacji ESG przez biegłego rewidenta lub inny podmiot uprawniony do wykonywania usług audytorskich w obszarze sprawozdawczym.
Pierwsza sprawozdawczość według nowych zasad ma dotyczyć roku obrotowego zaczynającego się od 1 stycznia 2024 r. dla dużych przedsiębiorstw będących jednostkami interesu publicznego oraz notowanych, zatrudniających ponad 500. pracowników. Obowiązek ten dla pozostałych dużych przedsiębiorstw dotyczyć będzie roku obrotowego zaczynającego się od 1 stycznia 2025 r., a dla małych i średnich przedsiębiorców od roku obrotowego zaczynającego się od 1 stycznia 2026 r.
Kraje członkowskie mają wprowadzić w życie przepisy ustawowe, wykonawcze i administracyjne niezbędne do wykonania dyrektywy CSRD do dnia 6 lipca 2024 r. W Polsce projekt ustawy wdrażającej dyrektywę CSRD, czyli ustawy o zmianie ustawy o rachunkowości, ustawy o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym oraz niektórych innych ustaw w wykazie Rządowego Centrum Legislacyjnego otrzymał numer UC14 i jest obecnie na etapie opiniowania.
Autor: Aplikant adwokacki Ewelina Chmielewska
Akt w sprawie sztucznej inteligencji w PE
W środę 13 marca 2024 r. Parlament Europejski zatwierdził akt w sprawie sztucznej inteligencji, który ma za zadanie zapewnić bezpieczeństwo, kontrolę i przejrzystość przy stosowaniu SI, przy jednoczesnym zapewnieniu jej dalszego rozwoju. Rozporządzenie jeszcze oczekuje na ostateczną weryfikację w procedurze sprostowania dokonywanej przez prawników lingwistów, jednakże ma ono zostać przyjętej jeszcze przed końcem kadencji PE.
Do głównych regulacji przedstawionych w akcie w sprawie sztucznej inteligencji należą:
- zakaz używania systemów biometrycznych pobierających wizerunki twarzy z Internetu lub nagrań telewizji przemysłowej w celu stworzenia bazy danych rozpoznających twarze,
- zakaz używania sztucznej inteligencji manipulującej zachowaniem ludzi czy wykorzystującej ich słabości,
- zakaz używania rozpoznawania emocji w miejscach pracy, placówkach edukacyjnych,
- zakaz klasyfikowania punktowej obywateli,
- zakaz prognozowania przestępczości wyłącznie w oparciu o profilowanie czy ocenę danych cech osoby.
Ponadto usystematyzowano uprawnienia do korzystania z identyfikacji biometrycznej przez organy ścigania czy organy odpowiadające za systemy wysokiego ryzyka (np. opieka zdrowotna, bankowość, infrastruktura krytyczna, edukacja). Organy ścigania będą mogły skorzystać z identyfikacji biometrycznej w określonych przypadkach, uwarunkowaniach i po spełnieniu określonych warunków, do których zalicza się m.in. zezwolenie właściwego sądu. Z kolei w systemach wysokiego ryzyka ma być zapewniona przejrzystość zasad stosowania SI dla obywateli i kontrola tych systemów przez człowieka. Przewidziano także możliwość składania skarg na systemy SI oraz otrzymywanie wyjaśnień decyzji podejmowanych przez systemy SI wysokiego ryzyka, które wpływają na prawa obywateli.
Autor: Ewelina Chmielewska- Aplikant Adwokacki