Bank na odległość tylko z podpisem elektronicznym

Klient, który chce zdalnie zawrzeć umowę lub okazjonalną transakcję z bankiem, powinien dysponować kwalifikowanym podpisem elektronicznym. Według Urzędu Komisji Nadzoru Finansowego taki podpis pozwala bankowi zweryfikować jego tożsamość i spełnić wymogi związane z przeciwdziałaniem praniu pieniędzy.

Urząd Komisji Nadzoru Finansowego opublikował właśnie stanowisko dotyczące sposobów identyfikacji klientów, którzy nie są fizycznie obecni w banku czy oddziale instytucji kredytowej. UKNF podkreśla, że przedstawione dobre praktyki pozwalają wypełnić obowiązki nałożone przez ustawę o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu dotyczące identyfikacji klienta  i weryfikacji jego tożsamości podczas wideorozmowy.

Po pierwsze e-podpis

W zakresie weryfikowania tożsamości klienta bez jego fizycznej obecności według UKNF instrumentami najbardziej pewnymi w zastosowaniu są środki identyfikacji elektronicznej, o których mowa  w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 910/2014 z dnia 23 lipca 2014 r.  w sprawie identyfikacji elektronicznej i usług zaufania w odniesieniu do transakcji elektronicznych na rynku wewnętrznym, w tym kwalifikowany podpis elektroniczny. To jednak oznacza, że klient, który dokonuje jednorazowej transakcji, może być zidentyfikowany na przykład za pomocą profilu zaufanego.

Przelew z rachunku w innym banku nie gwarantuje weryfikacji

Gdy nie ma możliwości wykorzystania środków identyfikacji elektronicznej zgodny z rozporządzeniem eIDAS, bank powinien rozważyć zastosowanie wzmożonych środków bezpieczeństwa finansowego, w poprosić o dokumenty weryfikacyjne pochodzące z wiarygodnych i niezależnych źródeł.  W zakresie weryfikacji tożsamości osoby fizycznej  mogą to być dowód osobisty, paszport, karta pobytu, dopiero w dalszej kolejności dokument ze zdjęciem, np. prawo jazdy. Jako uzupełniające dokumenty potwierdzające tożsamość klienta i adres jego pobytu można uznać np. rachunki za media. Dodatkowym środkiem bezpieczeństwa jest przeprowadzenie pierwszej transakcji za pomocą przelewu bankowego z rachunku klienta (prowadzonego w innej instytucji obowiązanej) na rzecz banku weryfikującego jego tożsamość. Należy jednak pamiętać, że z uwagi na minimalny zakres danych osobowych zawartych  w informacji o przelewie, dane te będą służyć jedynie pomocniczo do weryfikacji tożsamości klienta.

Jak sprawdzać klienta podczas wideorozmowy

Bank może uzyskiwać dostęp do materiałów weryfikacyjnych podczas wideorozmowy, o ile pracownik banku uzyskuje możliwość bliższej obserwacji klienta i oryginałów dokumentów. Pracownik powinien upewnić się, że materiały weryfikacyjne nie zostały sfałszowane, porównać  fotografie w dokumencie tożsamości z osobą, z którą rozmawia. Przede wszystkim jednak musi sprawdzić klienta w wiarygodnych bazach danych, np. bazie dokumentów zastrzeżonych, rejestrze dowodów osobistych, baza numerów PESEL, liście osób poszukiwanych, system wymiany ostrzeżeń o zagrożeniach, listy sankcyjne, wewnętrznej bazie danych banku (tzw. „czarne listy”).

Niezależnie od powyższego bank powinien wziąć pod uwagę czynniki behawioralne które mogą wskazywać, że klient np.: 

• jest pod wpływem środków odurzających,
• nie działa samodzielnie (obecność osób trzecich),
• nie jest świadomy, że nawiązuje relacje z bankiem (nie ma świadomości, że podjęte działania oznaczają zawarcie umowy, np. na prowadzenie rachunku).

UKNF wprost radzi, aby pracownik banku upewnił się,  że klient nie przebywa w towarzystwie osób trzecich, które ingerują w jego decyzje. - Zdaniem UKNF niedopuszczalne jest także opuszczenie pomieszczenia przez klienta, czy inny rodzaj przerwy w toku wideoweryfikacji, co może sugerować konsultacje klienta z osobami trzecimi. Gdy bank dopuszcza automatyczną wideoweryfikację, niezbędne jest ścisłe określenie warunków/kryteriów takiego procesu oraz w jakim zakresie i w jakich przypadkach weryfikacja musi zostać potwierdzona bądź uzupełniona.  Przede wszystkim według UKNF wprowadzenie wideoweryfikacji  powinno być poprzedzone analizą ryzyka oraz opiniowaniem i konsultacjami w aspekcie przeciwdziałania praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu (AML/CFT), np. przez komórki ds.: biznesowych, bezpieczeństwa, compliance, audytu, AML/CFT. Ponadto zapis całej wideorozmowy musi pozostać w archiwach banku jako materiału dowodowy.

źródło: Prawo.pl