Zmiany w ustawie o minimalnym wynagrodzeniu

Uchwalona dnia 22 lipca 2016 r. ustawa o zmianie ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę oraz niektówrych innych ustaw ( Dz.U.2016.1265 z dnia 2016.08.17 ) niesie ze sobą istotne zmiany w zakresie płac zleceniobiorców m.in. poprzez wprowadzenie minimalnej stawki godzinowej w umowach zlecenia.

Od 1 stycznia 2017 r., przy kwocie minimalnego wynagrodzenia za pracę wynoszącej 2.000 zł, minimalna stawka godzinowa dla określonych umów cywilnoprawnych  została ustalona na poziomie 13 zł za godzinę. W latach kolejnych, wysokość tej stawki uzależniona będzie od corocznej dynamiki wzrostu minimalnego wynagrodzenia za pracę.

Zgodnie ze znowelizowanymi przepisami  ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę, minimalna stawka godzinowa znajduje zastosowanie do umów, o których mowa w art. 734
i art. 750 kodeksu cywilnego, wykonywanych na rzecz przedsiębiorcy albo na rzecz innej jednostki organizacyjnej, w ramach prowadzonej przez te podmioty działalności, przez przyjmującego zlecenie lub świadczącego usługi, będącego:

a) osobą fizyczną wykonującą działalność gospodarczą zarejestrowaną
w Rzeczypospolitej Polskiej albo w państwie niebędącym państwem członkowskim Unii Europejskiej lub państwem Europejskiego Obszaru Gospodarczego, niezatrudniająca pracowników lub niezawierająca umów ze zleceniobiorcami albo

b) osobą fizyczną niewykonującą działalności gospodarczej.

Stawka godzinowa nie dotyczy jednak osób, które same decydują o miejscu i czasie wykonywania pracy i jednocześnie przysługuje im wyłącznie wynagrodzenie prowizyjne (art. 8d ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę). Przez wynagrodzenie prowizyjne, należy rozumieć wynagrodzenie, które uzależnione jest od wyników takich jak: liczba zawartych umów, wartość zawartych umów, sprzedaż, obrót, pozyskane zlecenia, wykonane usługi lub uzyskane należności (art. 8d ust. 3 ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę). Tym samym  stawka godzinowa nie będzie dotyczyła osób, które łącznie spełniają następujące przesłanki: same decydują o miejscu i czasie wykonywania pracy i jednocześnie przysługuje im wyłącznie wynagrodzenie prowizyjne. W przypadku pozostałych pracowników należy bezwarunkowo stosować stawkę godzinową.

Art. 8a ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę wskazuje, że wysokość wynagrodzenia zleceniobiorcy powinna być ustalona po pierwsze w umowie  oraz po drugie w taki sposób, aby za każdą godzinę wykonania zlecenia nie było ono niższe niż wysokość minimalnej stawki godzinowej, przy czym jeśli kilka osób będzie świadczyć usługę wspólnie, każdej z tych osób będzie przysługiwała minimalna stawka godzinowa. W przypadku gdy wysokość wynagrodzenia ustalonego w umowie nie zapewnia otrzymania za każdą godzinę wykonania zlecenia lub świadczenia usług wynagrodzenia w wysokości co najmniej minimalnej stawki godzinowej, przyjmującemu zlecenie lub świadczącemu usługi przysługuje wynagrodzenie w wysokości obliczonej z uwzględnieniem minimalnej stawki godzinowej.

Istotne jest również to że, przyjmujący zlecenie lub świadczący usługi nie będzie mógł zrzec się prawa do wynagrodzenia w wysokości równej minimalnej stawce godzinowej ani przenieść prawa do tego wynagrodzenia na inną osobę, zaś samo wynagrodzenie wynikające z zastosowania minimalnej stawki godzinowej musi być wypłacane w formie pieniężnej. (Art. 8a. ust 4 i 5 ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę). Dodatkowo zwrócić należy również uwagę, iż w przypadku umów zawartych na czas dłuższy niż 1 miesiąc, wypłaty wynagrodzenia w kwocie równej minimalnej stawce godzinowej dokonuje się co najmniej raz w miesiącu (Art. 8a. ust 6 ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę).

Nowelizacja ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę nakłada także obowiązek w zakresie ewidencjonowania liczby godzin wykonania zlecenia. Art. 8b.ust 1 ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę  stanowi, iż to strony określają w umowie sposób potwierdzania liczby godzin wykonania zlecenia lub świadczenia usług. Jeżeli strony w umowie nie określą sposobu potwierdzania liczby godzin wykonania zlecenia lub świadczenia usług, to przyjmujący zlecenie lub świadczący usługi zobowiązany jest przedłożyć w formie pisemnej, elektronicznej lub dokumentowej informację o liczbie godzin wykonania zlecenia lub świadczenia usług, w terminie poprzedzającym termin wypłaty wynagrodzenia.

Nowelizacja ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę nakłada na przedsiębiorcę albo inną jednostka organizacyjna, na rzecz której jest wykonywane zlecenie lub są świadczone usługi obowiązek przechowywania dokumentów określających sposób potwierdzania liczby godzin wykonania zlecenia lub świadczenia usług oraz dokumentów potwierdzających liczbę godzin wykonania zlecenia lub świadczenia usług przez okres 3 lat od dnia, w którym wynagrodzenie stało się wymagalne. (art. 8c ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę).

Ustawodawca wprowadził również zmiany w ustawie o Państwowej Inspekcji Pracy. Państwowa Inspekcja Pracy została wyposażona w dodatkowe narzędzia, upoważniające ją do badania umów zlecenia. Zgodnie z treścią znowelizowanego art. 24 ustawy z dnia 13 kwietnia 2007 r. o Państwowej Inspekcji Pracy, inspektorzy pracy uzyskali uprawnienie do przeprowadzania  kontroli pod kątem wypłacania wynagrodzenia w wysokości wynikającej z wysokości minimalnej stawki godzinowej oraz na podstawie art. 11b zezwolenie do wydawania poleceń wypłaty wynagrodzenia w wymaganej wysokości. Tym samym inspektorzy będą mieli prawo m.in. kontrolować umowy zlecenia, przestrzeganie obowiązku stawki godzinowej oraz prowadzenie ewidencji godzin pracy.

Ustawodawca przewidział także, sankcję za naruszenie przepisów o zapewnieniu minimalnej stawki godzinowej. Zgodnie z treścią dodanego art. 8e ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę, za naruszenie przepisów dotyczących wprowadzonej minimalnej stawki godzinowej przewidziano kary od 1 tys. zł do 30 tys. zł.

Ustawa z dnia 22 lipca 2016 r. o zmianie ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę oraz niektórych innych ustaw znosi także dotychczasowe przepisy art.  6.  ust. 2  i 3  różnicujące wysokość minimalnego wynagrodzenia dla pracownika etatowego ze względu na staż pracy. Obecnie pracownik w pierwszym roku pracy musi otrzymać co najmniej 80 proc. płacy minimalnej. Po zmianach, wszyscy pracownicy – niezależnie od stażu pracy – będą otrzymywać minimalne wynagrodzenie w jednakowej, pełnej wysokości.

Na zakończenie należy wskazać, iż w odniesieniu do umów zawartych przed 1 września 2016 r. ustawa z dnia 22 lipca 2016 r. o zmianie ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę oraz niektórych innych ustaw na podstawie art. 11 pozwala każdej ze stron umowy, w terminie nie dłuższym niż do dnia 31 grudnia 2016 r., wystąpić z pisemnym wnioskiem o przeprowadzenie negocjacji dotyczących zawarcia porozumienia w sprawie odpowiedniej zmiany wynagrodzenia. Nie zawarcie w terminie nie dłuższym niż 30 dni od dnia złożenia przedmiotowego wniosku uprawnia każdą ze stron do rozwiązania umowy z zachowaniem okresu wypowiedzenia określonego w umowie lub z zachowaniem dwumiesięcznego okresu wypowiedzenia.