Crowdfunding udziałowy - sprzedaż udziałów spółki z o.o., a oferta publiczna

Czy propozycja nabycia udziałów spółki z ograniczoną odpowiedzialnością skierowana do nieograniczonego odbiorcy jest ofertą publiczną? Czy do takiej propozycji znajdują zastosowanie przepisy ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych?

Aby odpowiedzieć na powyższe pytania, w pierwszej kolejności należy rozstrzygnąć kwestię dotyczącą tego czy udziały spółki z o.o. są papierami wartościowymi. Zgodnie bowiem z art. 3 ust 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych (ustawa o ofercie publicznej), ofertą publiczną jest udostępnianie, co najmniej 150 osobom na terytorium jednego państwa członkowskiego lub nieoznaczonemu adresatowi, w dowolnej formie i w dowolny sposób, informacji o papierach wartościowych i warunkach ich nabycia, stanowiących wystarczającą podstawę do podjęcia decyzji o nabyciu tych papierów wartościowych.

Artykuł 3 pkt 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowym, do którego odsyła ustawa o ofercie publicznej, definiuje papiery wartościowe jako:

1. akcje, prawa poboru w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (Dz. U. z 2017 r. poz. 1577), prawa do akcji, warranty subskrypcyjne, kwity depozytowe, obligacje, listy zastawne, certyfikaty inwestycyjne i inne zbywalne papiery wartościowe, w tym inkorporujące prawa majątkowe odpowiadające prawom wynikającym z akcji lub z zaciągnięcia długu, wyemitowane na podstawie właściwych przepisów prawa polskiego lub obcego,
2.  inne zbywalne prawa majątkowe, które powstają w wyniku emisji, inkorporujące uprawnienie do nabycia lub objęcia papierów wartościowych określonych w lit. a, lub wykonywane poprzez dokonanie rozliczenia pieniężnego (prawa pochodne).

Jak wynika z powyższego, udziały w spółce z o.o. nie mieszczą się w definicji papierów wartościowych. Dodatkowo zgodnie z art. 174 § 6 kodeksu spółek handlowych na udziały oraz na prawa do zysku w spółce z o.o. nie mogą być wystawiane dokumenty na okaziciela oraz dokumenty imienne lub na zlecenie. Tym samym, ustawodawca wyłączył możliwość wystawiania papierów wartościowych na udziałach sp. z o.o. Brak  jest również innych regulacji,  które dopuszczałyby emitowanie udziałów w spółce z o.o. jako papierów wartościowych. W konsekwencji w przypadku sprzedaży udziałów sp. z o.o. w ramach oferty skierowanej do nieoznaczonego kręgu adresatów, nie znajduje zastosowania ustawa o ofercie publicznej.

Zwolnienie spółki z o.o. z obowiązków, które nakłada ustawa o ofercie publicznej m.in. w zakresie sporządzenia prospektu emisyjnego oraz uzyskania jego zatwierdzenia przez Komisję Nadzoru Finansowego daje możliwość skierowania oferty do nieoznaczonego kręgu adresatów oraz skorzystania z tzw. przedsięwzięcia crowdfundingu udziałowego.

Crowdfunding  udziałowy jest formą inwestowania środków pieniężnych najczęściej w spółki we wstępnej fazie rozwoju. Inwestor w zamian za wpłacony kapitał otrzymuje udziały spółki. Środki uzyskane w ramach akcji crowdfundingowej spółka można przeznaczyć na dalszy rozwój przedsiębiorstwa lub realizację celu jaki wskazano w kampanii.

Pomimo tego, że sprzedaż udziałów sp. z o.o. skierowana do szerokiego kręgu osób nie podlega reżimowi oferty publicznej w rozumieniu ustawy o ofercie publicznej, to jednak kwestie formalno-prawne związane z nabywaniem udziałów za pośrednictwem platform crowdfundingowych  mogą okazać się problematyczne. Pamiętać bowiem należy, że zbycie udziału spółki z o.o. może być dokonane wyłącznie w formie pisemnej z podpisem notarialnie poświadczonym, zaś w przypadku podwyższenia kapitału zakładowego spółki, niezbędnym będzie uzyskania oświadczenia nowego wspólnika w formie aktu notarialnego. Na szczególną uwagę zasługuje również kwestia związana z ukształtowaniem wewnętrznej struktury spółki i co istotne dostosowaniem zapisów umowy spółki z o.o. tak aby dotychczasowi główni udziałowcy, podejmujący decyzję o dokapitalizowaniu spółki poprzez wprowadzenie nowych wspólników, nie utracili kontroli nad własnym przedsiębiorstwem.

W Polsce crowdfunding udziałowy nie jest znaną formą inwestowania. Na zachodzie model  ten znany jest już od ponad 10 lat i prężenie się rozwija. Obecnie w Polsce istnieje zaledwie  kilka platform, które umożliwiają  przedsiębiorstwom pozyskanie dodatkowego kapitału w ramach akcji crowdfundingowej.  Crowdfunding to nie tylko szansa dla spółki, ale również dla inwestorów. Jak każda inwestycja obarczona jest ryzykiem, jednak przy minimalnym nakładzie finansowym oraz poddaniu odpowiedniej analizie przedsiębiorstwa, którego udziały inwestor zamierza nabyć, można spodziewać  się zadawalającej stopy zwrotu.