Dokumenty Wykonawcy zagranicznego

Ostatnie lata są okresem wzmożonej ilości zamówień publicznych w wielu branżach. Szczególną uwagę należy zwrócić na liczbę inwestycji w szeroko rozumianą infrastrukturę, m.in. drogi, koleje i energetykę. Znaczna część zamówień udzielana jest podmiotom zagranicznym. Mimo coraz większego stopnia harmonizacji przepisów na terenie UE dotyczących udzielania zamówień publicznych, wciąż występują problemy z zebraniem właściwej dokumentacji i jej należytą oceną. Z uwagi na dotychczasowe doświadczenie autora większość przykładów zostanie oparta na dokumentach składanych przez wykonawców z Niemiec.

Wstęp

Coraz większy udział zagranicznych wykonawców w polskich postępowaniach o udzielenie zamówienia zauważalny jest od kilku lat. Oczywistym jest, iż jest to w dużej mierze konsekwencją członkostwa Polski w Unii Europejskiej i tym samym obowiązywania podstawowych zasad funkcjonowania UE; przede wszystkim zasady zakazującej dyskryminacji ze względu na przynależność państwową, o której mowa w art. 14 Traktatu
o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE).

Podejmując się udziału w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego, każdy z wykonawców ma obowiązek wykazania, że spełnia określone warunki udziału w postępowaniu, kryteria selekcji, a także nie istnieją wobec niego przesłanki uzasadniające wykluczenie z postępowania. Jednocześnie zamawiający zobowiązany jest do równego traktowania wszystkich wykonawców – polskich, jak i zagranicznych.

Po ostatniej nowelizacji dokumentem, do którego zobowiązani są wszyscy wykonawcy niezależnie od kraju pochodzenia jest oczywiście Jednolity Europejski Dokument Zamówienia (JEDZ). Z pewnością należy uznać to za znaczne uproszczenie dla wykonawców spoza Polski. Nie oznacza to jednak, iż JEDZ wyeliminuje potencjalne problemy zagranicznych wykonawców w zebraniu odpowiedniej dokumentacji oraz problemy zamawiających w ich ocenie. Art. 26 ust. 1 i 2 PZP zobowiązują zamawiającego do wezwania wykonawcy, którego oferta została najwyżej oceniona, do złożenia odpowiednich oświadczeń lub dokumentów. Ponadto zgodnie z art. 26 ust. 2f PZP Zamawiający uzyskał prawo do żądania od wykonawców stosownych dokumentów na każdym etapie postępowania jeżeli jest to niezbędne do zapewnienia jego odpowiedniego przebiegu.

eCertis

Ustawa w art. 26 ust. 7 PZP stanowi, iż „zamawiający korzysta z internetowego repozytorium zaświadczeń eCertis oraz wymaga przede wszystkim takich rodzajów zaświadczeń lub dowodów w formie dokumentów, które są objęte tym repozytorium”. Wydaje się, że obok Rozporządzenia to system eCertis ma za zadanie, m.in. wskazanie zamawiającym jakich dokumentów mogą żądać od wykonawców, a także jakie dokumenty mogą być przez nich uznawane. Na uwadze należy mieć jednak to, że system ten obejmuje wykaz dokumentacji wymaganej w poszczególnych państwach i nie zawiera on listy dokumentów równoważnych do dokumentacji wymaganej zgodnie z polskimi przepisami.

Mimo, iż z przepisu ustawy wynika, że zamawiający jest zobowiązany do korzystania z tej bazy danych, to zgodnie z informacjami Komisji Europejskiej informacje zawarte na platformie eCertis nie są prawnie wiążące. Konsekwencją powyższego, w przypadku zmiany sposobu uzyskania dokumentu lub oświadczenia i braku aktualizacji systemu, może być żądanie przez zamawiającego dokumentu, którego uzyskanie nie jest już możliwe. Niewykluczone są także awarie systemu i brak możliwości weryfikacji dokumentów. Mimo wskazanych wyżej ryzyk, korzystanie przez zamawiających z tej bazy danych jest jak najbardziej słuszne.  

Rozporządzenie w sprawie rodzajów dokumentów z 26 lipca 2016 r.

Ad 1) Ogólne

Po nowelizacji PZP, konieczne było także wydanie nowego rozporządzenia w sprawie rodzajów dokumentów, jakich może żądać zamawiający od wykonawcy w postępowaniu
o udzielenie zamówienia. W chwili obecnej lista dokumentów, których przedłożenia zamawiający ma prawo żądać od wykonawców wyszczególniona została w rozporządzeniu
z dnia 26 lipca 2016 r.[1] (dalej: Rozporządzenie). Jest oczywiste, iż przedłożenie tej dokumentacji ma na celu potwierdzenie przez wykonawcę:

1. spełnienia warunków udziału w postępowaniu lub kryteriów selekcji dotyczących kompetencji lub uprawnień do prowadzenia określonej działalności zawodowej, o ile obowiązek ich posiadania wynika z odrębnych przepisów;
2. spełnienia warunków udziału w postępowaniu lub kryteriów selekcji dotyczących sytuacji ekonomicznej lub finansowej;
3. spełnienia warunków udziału w postępowaniu lub kryteriów selekcji dotyczących zdolności technicznej lub zawodowej
4. braku podstaw do wykluczenia z udziału w postępowaniu.

W nowym rozporządzeniu utrzymano dotychczas obowiązujący prymat zaświadczeń, przez co należy rozumieć to, iż w pierwszej kolejności wykonawcy powinni przedłożyć dokument urzędowy, a dopiero gdy taki nie jest wystawiany można go zastąpić dokumentem zawierającym oświadczenie wykonawcy złożone przed notariuszem lub przed organem sądowym, administracyjnym albo organem samorządu zawodowego lub gospodarczego.

Ad 2) Dokumenty potwierdzające spełnienie warunków dotyczących kompetencji lub uprawnień do prowadzenia określonej działalności zawodowej

Zgodnie z treścią § 2 ust. 1 Rozporządzenia, w przypadkach, w których przepisy wymagają posiadania odpowiedniej kompetencji lub uprawnień zamawiający ma prawo żądać,
w szczególności:

1. koncesji, zezwolenia, licencji lub dokumentu potwierdzającego, że wykonawca jest wpisany do jednego z rejestrów zawodowych lub handlowych, prowadzonych
   w państwie członkowskim UE, w którym wykonawca ma siedzibę lub miejsce zamieszkania;
2. w przypadku zamówień na usługi – dokumentu potwierdzającego status członkowski wykonawcy w określonej organizacji, od którego uzależnione jest prawo do świadczenia nabywanej przez zamawiającego usługi, w kraju, w którym wykonawca ma siedzibę lub miejsce zamieszkania.

Szczególną uwagę należy zwrócić na dokument potwierdzający, że wykonawca legitymuje się wpisem do odpowiedniego rejestru zawodowego lub handlowego. Wykaz rejestrów państw członkowskich UE znajduje się w Załączniku Nr XI do dyrektywy 2014/24/UE. Zawiera on dość rozbudowany katalog dokumentacji w stosunku do wykonawców
z niektórych krajów Unii. Warto wskazać także na odmienność i wielość rejestrów.

W stosunku do podmiotów polskich jako właściwy rejestr wskazano wyłącznie Krajowy Rejestr Sądowy. Analogicznie postąpiono przykładowo z wykonawcami z Czech, Holandii, Słowacji czy Szwecji. Problemy mogą pojawić się w przypadku, w którym w danym kraju członkowskim funkcjonuje więcej niż jeden rejestr, bądź przedmiotem zamówienia są usługi (§ 2 ust. 1 pkt 2 Rozporządzenia).

Przykładowo w odniesieniu do wykonawców z Niemiec odpowiednimi dokumentami będą zaświadczenia z rejestru handlowego (Handelsregister – odpowiednik polskiego KRS) bądź też zaświadczenia z izb rzemieślniczych („Handwerksrolle”). W odniesieniu do zamówień na usługi właściwymi rejestrami są zaś rejestr stowarzyszeń („Vereinsregister”), rejestr spółek partnerskich („Partnerschaftsregister”), rejestr członków krajowych izb zawodowych („Mitgliedsverzeichnisse der Berufskammern der Länder”).

W załączniku do dyrektywy odniesiono się również do zamówień na roboty budowlane. Do tego rodzaju zamówień osobnych zaświadczeń można żądać przykładowo od wykonawców hiszpańskich, portugalskich czy też włoskich.

Na uwadze należy mieć jednak okoliczność, iż ułatwienia wynikające z dyrektywy odnoszą się wyłącznie do państw członkowskich UE.

Ad 3) Dokumenty potwierdzające spełnienie warunków dotyczących sytuacji ekonomicznej lub finansowej

W celu wykazania się spełnieniem warunków ekonomicznych i finansowych, zgodnie
z § 2 ust. 2 Rozporządzenia zamawiający może żądać od wykonawcy:

1. sprawozdania finansowego albo jego części, w przypadku gdy sporządzenie sprawozdania wymagane jest przepisami prawa kraju, w którym wykonawca ma siedzibę lub miejsce zamieszkania, a jeżeli podlega ono badaniu przez biegłego rewidenta zgodnie z przepisami o rachunkowości, również odpowiednio z opinią
   o badanym sprawozdaniu albo jego części, a w przypadku wykonawców niezobowiązanych do sporządzenia sprawozdania finansowego, innych dokumentów określających na przykład obroty oraz aktywa i zobowiązania - za okres nie dłuższy niż ostatnie 3 lata obrotowe, a jeżeli okres prowadzenia działalności jest krótszy - za ten okres;
2. oświadczenia wykonawcy o rocznym obrocie wykonawcy lub o obrocie wykonawcy
   w obszarze objętym zamówieniem, za okres nie dłuższy niż ostatnie 3 lata obrotowe, a jeżeli okres prowadzenia działalności jest krótszy - za ten okres;
3. informacji banku lub spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej potwierdzającej wysokość posiadanych środków finansowych lub zdolność kredytową wykonawcy,
   w okresie nie wcześniejszym niż 1 miesiąc przed upływem terminu składania ofert albo wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu;
4. dokumentów potwierdzających, że wykonawca jest ubezpieczony od odpowiedzialności cywilnej w zakresie prowadzonej działalności związanej
   z przedmiotem zamówienia na sumę gwarancyjną określoną przez zamawiającego.

W niniejszej części uwagę chciałbym zwrócić na sprawozdania finansowe oraz zagadnienia związane z ubezpieczeniem od odpowiedzialności cywilnej.

Sprawozdania finansowe

Rozporządzenie wyraźnie odsyła do wymogu sporządzenia sprawozdania stawianego przez prawo poszczególnych krajów, z których pochodzą wykonawcy. W praktyce nie jest możliwe, aby zamawiający znali odpowiednie przepisy innych państw dotyczące rachunkowości. Stąd też, w przypadku niezłożenia sprawozdania finansowego, bądź też złożenia innych dokumentów, o których mowa w art. 26 ust. 2c PZP i odpowiedniego wyjaśnienia wykonawcy, zalecane jest wezwanie do złożenia odpowiedniej dokumentacji bądź też wyjaśnień. 

Oczywistym jest bowiem, iż w nie każdym systemie prawnym przewidziany został obowiązek sporządzania sprawozdań finansowych. Biorąc pod uwagę dotychczasowe orzecznictwo KIO wskazać należy na wyrok z 13 stycznia 2011 r. wydany w sprawie KIO 2785/10; KIO 2814/10. Sprawa dotyczyła spółki kanadyjskiej, która będąc członkiem grupy kapitałowej, nie złożyła jednostkowego sprawozdania finansowego. Izba dopuściła złożenie przez spółkę innego dokumentu, który potwierdzał spełnianie warunku sytuacji finansowej i ekonomicznej z uwagi na fakt, iż „prywatne korporacje - zgodnie z prawem kanadyjskim - nie są zobligowane do sporządzania sprawozdań jednostkowych”. W tej samej sprawie identyczną decyzję podjęto w stosunku do wykonawcy chińskiego.

Analogiczne rozwiązania do polskich zostały przewidziane przykładowo w prawie niemieckim. Stąd też wykonawcy z Niemiec składają sprawozdanie finansowe lub odpowiednio jego część na zasadach bardzo zbliżonych do wykonawców polskich.

Dokumenty potwierdzające legitymowanie się ubezpieczeniem od odpowiedzialności cywilnej

W celu potwierdzenia warunków ekonomicznych i finansowych zamawiający ma prawo żądać od wykonawców dokumentów potwierdzających posiadanie ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej w zakresie prowadzonej działalności związanej z przedmiotem zamówienia. Szczególną uwagę należy zwrócić na poprzedni stan prawny, w którym zamawiający miał prawo żądać opłaconej polisy, a dopiero w przypadku jej braku, innego dokumentu potwierdzającego ubezpieczenie wykonawcy. Zmianę tę należy ocenić pozytywnie, gdyż w praktyce dokumenty składane przez wykonawców zagranicznych określane były jako certyfikaty, czy też potwierdzenia ubezpieczenia (certificate of insurance, Versicherungsbestätigung). Mimo wyraźnego dopuszczenia w przepisach oraz orzecznictwie KIO możliwości posługiwania się takimi dokumentami, zamawiający często wzywali do przedłożenia dokumentu – polisy ubezpieczeniowej. Praktyka ta, przy założeniu, iż treść dokumentu odpowiadała wymaganiom zamawiającego, była błędna i wpływała głównie na przedłużenie postępowania. 

Ad 4) Dokumenty potwierdzające spełnienie warunków dotyczących zdolności technicznej lub zawodowej

Wykonawcy ubiegający się o udzielenie zamówienia mogą być zobowiązani do złożenia różnego rodzaju dokumentacji poświadczającej ich zdolność techniczną lub zawodową. Rozporządzenie w § 2 ust. 4 wymienia szereg wykazów, opisów oraz oświadczeń, których zamawiający może żądać od wykonawcy. Mając na uwadze to, że dokumenty te nie są wydawane przez organy administracji, czy też związki branżowe, nie będą one omawiane na potrzeby niniejszego opracowania. Wykonawca ma bowiem zasadniczy wpływ na treść takich dokumentów, czy też oświadczeń i nie ma w praktyce różnić między dokumentacją składaną przez wykonawców polskich i zagranicznych.

Ad 5) Dokumenty potwierdzające brak podstaw do wykluczenia z postępowania

W stanie prawnym obowiązującym przed nowelizacją Ustawy najwięcej kontrowersji wzbudzała dokumentacja mająca na celu potwierdzenie braku podstaw do wykluczenia wykonawcy z postępowania. Świadczy o tym bogate orzecznictwo KIO, które zapewne przynajmniej częściowo zachowa swoją aktualność.

Zagadnienia dotyczące właściwych dokumentów wykazujących brak podstaw do wykluczenia z postępowania uregulowane zostały w § 5 oraz § 7-8 Rozporządzenia. Wykonawca, biorąc udział w postępowaniu, powinien wykazać, iż nie zachodzą w stosunku do niego przesłanki uzasadniające wykluczenie z postępowania wymienione w art. 24 Ustawy.

Co do zasady wykonawca powinien złożyć odpowiedniki polskiej informacji z Krajowego Rejestru Karnego, zaświadczeń o niezaleganiu w opłacaniu podatków, składek na ubezpieczenie społeczne lub zdrowotne, odpisu z KRS lub CEIDG. Dopiero w przypadku niewystawiania takich dokumentów przez organy publiczne wykazanie braku podstaw do wykluczenia możliwe jest poprzez złożenie oświadczenia przed notariuszem lub przed organem sądowym, administracyjnym albo organem samorządu zawodowego lub gospodarczego właściwym ze względu na siedzibę lub miejsce zamieszkania wykonawcy lub miejsce zamieszkania osoby, której dokument dotyczy.

Brak karalności jako warunek udziału w postępowaniu

Zgodnie z brzmieniem § 7 ust. 1 pkt. 1 Rozporządzenia, jeżeli wykonawca ma siedzibę lub miejsce zamieszkania poza Polską, zamiast informacji z Krajowego Rejestru Karnego powinien on złożyć informację z odpowiedniego rejestru, albo w przypadku jego braku, inny równoważny dokument wydany przez właściwy organ sądowy lub administracyjny kraju,
w którym wykonawca ma siedzibę lub miejsce zamieszkania lub miejsce zamieszkania ma osoba, której dotyczy informacja albo dokument, w zakresie określonym w art. 24 ust. 1 pkt. 13, 14, 21 oraz ust. 5 pkt. 5 i 6 Ustawy. Dokumenty te powinny być wystawione nie wcześniej niż 6 miesięcy przed upływem terminu składania ofert albo wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu.

Na uwadze należy mieć przede wszystkim różnice w poszczególnych systemach prawa. Nie można wymagać w żaden sposób, aby katalog przestępstw wpisywanych do rejestrów karnych był taki sam w każdym kraju. W opinii autora słuszny jest pogląd, „że ustawodawca uwzględnił fakt, iż istnieją różnice w systemach prawnych każdego z państw, nie nakładając jednocześnie na zamawiającego obowiązku badania tych różnic (por. wyr. KIO z 14.11.2012 r., KIO 2362/12). Odmienna wykładnia tego przepisu prowadziłaby
w praktyce do braku możliwości żądania dokumentu urzędowego. Trudno bowiem przyjąć, że na podstawie przepisów państwa obcego wydaje się dokumenty o tożsamej treści, co dokumenty krajowe”[2]. Ponadto w wyroku z dnia 16 stycznia 2015 r.,  KIO 2708/14, KIO 2717/14, KIO 2720/14, KIO 2723/14 Izba wskazała, iż „rodzaje przestępstw uwidacznianych w prowadzonych przez poszczególne państwa wchodzące w skład Unii Europejskiej rejestrach zostały ujednolicone na podstawie przepisów odrębnych i obejmują porównywalny z polskim Krajowym Rejestrem Karnym zasób informacji, co kategorii przestępstw”.
W orzecznictwie podkreśla się również, iż sam fakt informacji na dokumencie, że dana osoba (lub podmiot) nie figuruje w rejestrze karnym danego państwa przesądza o braku karalności za przestępstwa wskazane w Ustawie (np. niemiecki Führungszeugnis).

Z punktu widzenia wykonawcy mającego siedzibę w Unii Europejskiej coraz powszechniejsze w przyszłości będzie zapewne korzystanie z systemu ECRIS[3]. System ten ma na celu wymianę informacji z rejestrów karnych między państwami członkowskimi UE. Oznacza to, że w stosunku do osoby pełniącej określone funkcje u wykonawcy, zamieszkałej na terytorium UE poza Polską, możliwe jest złożenie informacji z KRK uzyskanej w odpowiedzi na zapytanie do rejestru karnego państwa właściwego dla 2miejsca zamieszkania takiej osoby. Za dopuszczalnością takiego rozwiązania wypowiedziała się KIO we wskazanym wyżej wyroku z 23 września 2014 r., KIO 1883/43.

Zgodnie z § 8 ust. 1 Rozporządzenia analogiczne zasady stosuje się w odniesieniu do osoby mającej miejsce zamieszkania poza Polską, a która jest członkiem organów wykonawcy mającego siedzibę na terenie Polski. Wówczas wykonawca powinien przedłożyć dokumenty pochodzące z kraju miejsca zamieszkania takiej osoby.

Zaświadczenie o niezaleganiu z podatkami, ze składkami na ubezpieczenie społeczne lub zdrowotne

Wykonawcy polscy wykazując się brakiem zaległości podatkowych i brakiem zaległości na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne zobowiązani są przedłożyć zaświadczenia właściwego naczelnika urzędu skarbowego oraz właściwej terenowej jednostki ZUS lub KRUS.

Wykonawca zagraniczny składa dokument lub dokumenty wystawione w kraju, w którym wykonawca ma siedzibę lub miejsce zamieszkania, potwierdzające odpowiednio, że nie zalega z opłacaniem podatków, opłat, składek na ubezpieczenie społeczne lub zdrowotne albo że zawarł porozumienie z właściwym organem w sprawie spłat tych należności wraz
z ewentualnymi odsetkami lub grzywnami, w szczególności uzyskał przewidziane prawem zwolnienie, odroczenie lub rozłożenie na raty zaległych płatności lub wstrzymanie w całości wykonania decyzji właściwego organu. Na wstępie podkreślić należy, iż używając zwrotu „odpowiednio” ustawodawca uwzględnił różnice wynikające w systemach prawnych państw pochodzenia dokumentacji (tak KIO w wyroku z dnia 26 września 2013 r., KIO 2142/13). Dokumenty te powinny być wystawione nie wcześniej niż 3 miesiące przed upływem terminu składania ofert albo wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu.

W zdecydowanej większości państw wydaje się zaświadczenia o niezaleganiu z podatkami i zagadnienie to nie budzi większych kontrowersji. Odmiennie może kształtować się wykazanie brakiem zaległości w opłacaniu składek na ubezpieczenie społeczne lub zdrowotne. Nie każde państwo posiada bowiem system podobny do polskiego.

Jako przykład posłużyć mogą dokumenty składane przez wykonawców niemieckich. W celu wykazania się niezaleganiem ze składkami wykonawca mający siedzibę na terenie Niemiec nie będzie w stanie przedłożyć jednego dokumentu z uwagi na decentralizację systemu opieki społecznej, możliwość wyboru kasy chorych, w której ubezpieczeni są pracownicy. Przedsiębiorstwa niemieckie mogą ponadto być płatnikiem składek w kilku towarzystwach jednocześnie, czego konsekwencją powinien być obowiązek złożenia kilku dokumentów wydanych przed te podmioty. Ocena, czy taki wykonawca przedstawił wszystkie dokumenty wykazujące spełnienie warunku może być w analogicznych sytuacjach utrudniona.

Otwarcie likwidacji lub ogłoszenie upadłości

Najczęściej dokumentem, z którego wynika brak otwarcia likwidacji lub postawienia wykonawcy w stan upadłości jest odpis z odpowiedniego rejestru handlowego. Jest to praktyczne rozwiązanie, gdyż stosowne informacje uwidaczniane są w przypadku zajścia tych przesłanek. Większego znaczenia nie ma okoliczność, iż np.
w  Niemczech możliwe jest uzyskanie z właściwego sądu upadłościowego zaświadczenia
o nieogłoszeniu upadłości, o czym wypowiedziała się KIO w wyroku z dnia 6 grudnia 2010 r., KIO 2493/10, KIO 2494/10, KIO 2496/10.

Weryfikacja dokumentu zagranicznego

Praktycznymi problemami, z którymi może spotkać się zamawiający badając spełnienie przez wykonawcę zagranicznego warunków udziału w postępowaniu lub warunków selekcji jest weryfikacja dokumentów. W szczególności wskazać należy na problemy związane z tym, czy w państwie wykonawcy jest wystawiany odpowiedni dokument, czy organ był uprawniony do jego wystawienia, a także termin ważności dokumentu.

Większych problemów, co do zasady, nie powinny budzić kwestie dotyczące terminu ważności dokumentu. Rozporządzenie wyraźnie wskazuje na te terminy i zasadniczo nie powinny one być w świetle polskiego prawa w żaden sposób modyfikowane. Na tle przepisów obowiązujących do 27 lipca 2016 r. KIO wydała wiele sprzecznych ze sobą orzeczeń, co nie ułatwia prowadzenia postępowania. Nowe przepisy tego problemu nie rozwiązują. Stąd też każdorazowo, indywidualnie należy badać datę wystawienia dokumentu, a także jego ważność według prawa kraju pochodzenia (wyrok KIO 29 lipca 2015 r., KIO 1528/15, wyrok KIO z 18.10.2010 r. KIO 2140/10, KIO 2152/10). W opinii autora  należy przyjąć, że z uwagi na zasadę równego traktowania wykonawców w postępowaniu, wykonawcy zagraniczni powinni być traktowani na takich samych zasadach jak wykonawcy polscy.

Nieco inaczej kształtuje się możliwość weryfikacji, czy w danym państwie wystawia się odpowiedni dokument i jaki organ upoważniony jest do jego wystawienia. Ustawa zobowiązuje zamawiającego do korzystania z bazy eCertis, gdzie może powziąć informacje na temat dokumentów. Baza jednak ogranicza się wyłącznie do państw członkowskich Unii Europejskiej i nie jest pomocna, np. przy weryfikacji dokumentów wykonawców amerykańskich lub azjatyckich. W takiej sytuacji zasadne jest skorzystanie
z możliwości zwrócenia się o udzielenie informacji do właściwych organów kraju, w którym wykonawca ma siedzibę lub miejsce zamieszkania ma osoba, której dotyczy dokument. Procedura ta została przewidziana w § 7 ust. 4 Rozporządzenia. Nie należy jednak zapominać o możliwości wezwania wykonawcy do udzielenia odpowiednich wyjaśnień.

Tłumaczenie

Dokumenty sporządzone w języku obcym składane są wraz z tłumaczeniem na język polski, o czym przesądza § 16 ust. 1 Rozporządzenia. Jeżeli dokumentacja pobierana jest bezpośrednio przez zamawiającego z elektronicznych ogólnodostępnych i bezpłatnych baz danych może on żądać od wykonawcy przedstawienia tłumaczenia na język polski wskazanych przez wykonawcę (np. w JEDZ) i pobranych dokumentów.

Zamawiający nie może żądać, aby przedłożone tłumaczenie było tłumaczeniem przysięgłym. Co więcej, nie musi być ono sporządzone przez profesjonalnego tłumacza. Oznacza to, że dokument może być przetłumaczony przez samego wykonawcę. Zasada ta potwierdzona została przez KIO m.in. w wyroku z 13 lutego 2015 r., KIO 182/15, czy też w wyroku
z 5 marca 2013 r., KIO 360/13.

Czy zamawiający może żądać nadania klauzuli apostille?

Zamawiający nie może żądać, aby dokumentacja zagranicznego wykonawcy opatrzona była klauzulą apostille. W pierwszej kolejności wskazać należy, iż zarówno PZP, jak
i Rozporządzenie nie zawierają przepisów dotyczących klauzuli apostille. Dokumenty składane są bowiem w oryginale lub kopii potwierdzonej za zgodność z oryginałem przez wykonawcę. Z powyższego należy wysnuć wniosek, iż brak jest podstawy prawnej do żądania przez zamawiających legalizacji dokumentów składanych przez wykonawców. Stanowisko to zostało potwierdzone w relatywnie świeżych orzeczeniach KIO, np. w wyroku z dnia 23 marca 2016 r., KIO 338/16, wyroku z 10 marca 2016 r., KIO 237/16; KIO 243/16.

Podsumowanie

Wprowadzenie nowych zasad udzielania zamówień publicznych, wynikających z dyrektyw,  miało na celu zwiększenie konkurencyjności na rynku europejskim. Mimo kilku nowych zasad, Rozporządzenia nie można jednak uznać za rewolucyjne w porównaniu z poprzednio obowiązującym rozporządzeniem z 2013 r. Konsekwencją powyższego jest wniosek, iż nie rozwiązało ono wszystkich dotychczasowych problemów związanych z kompletowaniem
i oceną dokumentacji wydawanej poza granicami Polski. W rezultacie w najbliższym okresie można w dalszym ciągu spodziewać się kolejnych orzeczeń KIO w omawianym temacie.