Kryteria przerwania biegu przedawnienia zawezwaniem do próby ugodowej – uchwała Sądu Najwyższego

W obecnym stanie prawnym, tj. po 30 czerwca 2022 r., wniesienie do sądu pisma z wnioskiem o zawezwanie do próby ugodowej nie przerywa biegu przedawnienia, a jedynie termin ten zawiesza. Oznacza to, że obecnie termin ten przestaje być liczony na czas prowadzenia postępowania pojednawczego, a po jego zakończeniu nie biegnie od nowa, tylko dalej kontynuuje swój bieg. Poprzednio, zawezwanie do próby ugodowej przerywało bieg przedawnienia.

Sąd Najwyższy podkreślił, że co do każdego zawezwania do próby ugodowej możliwe jest badanie przez sąd w postępowaniu rozpoznawczym (a zatem następującym kolejno – po postępowaniu pojednawczym, zazwyczaj w sprawie o zasądzenie), czy zawezwanie do próby ugodowej było czynnością, która potencjalnie mogła doprowadzić do realizacji roszczenia.

Istniały duże rozbieżności odnośnie do tego czy wniosek o zawezwanie próby ugodowej przerywa w ogóle bieg przedawnienia, jak też czy dotyczy to każdego wniosku o zawezwanie do próby ugodowej, czy też tylko pierwszego. Sąd zważył, że w praktyce często zdarzają się przypadki korzystania z wniosku o zawezwanie do próby ugodowej tylko do celu przerwania przedawnienia. Stosowanie tej metody poprzez wielokrotne składanie ww. wniosków, może doprowadzić do nadużycia prawa poprzez efektywne utrzymywanie zaskarżalności roszczeń wierzycieli, a w konsekwencji „wyeliminowanie” instytucji przedawnienia. Według Sądu takie instrumentalne wykorzystywanie tych przepisów nie powinno korzystać z ochrony prawnej.

W związku z powyższym, w celu ujednolicenia praktyki orzeczniczej, Sąd Najwyższy w dniu 15 maja 2025 r. podjął uchwałę w sprawie III CZP 22/24, zgodnie z którą: „W stanie prawnym obowiązującym do 30 czerwca 2022 r. wniosek o zawezwanie do próby ugodowej przerywał bieg przedawnienia roszczenia, chyba że z okoliczności dokonania tej czynności wynika, iż nie została przedsięwzięta bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia (art. 123 § 1 pkt 1 k.c.)”.

#ugoda #próbaugodowa #przedawnienie #roszczenia